SWOT คือ เครื่องมือการวิเคราะห์ที่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายในการวางแผนกลยุทธ์ขององค์กร SWOT ย่อมากจากปัจจัย 4 อย่าง คือ Strengths (จุดแข็ง), Weaknesses (จุดอ่อน), Opportunities (โอกาส) และ Threats (อุปสรรค) ซึ่งช่วยให้องค์กรสามารถระบุและทำความเข้าใจสภาพแวดล้อมภายในและภายนอกที่มีผลกระทบต่อการดำเนินธุรกิจได้อย่างครอบคลุม
การวิเคราะห์ SWOT เป็นกระบวนการที่ช่วยให้องค์กรสามารถระบุจุดแข็งและจุดอ่อนภายในองค์กร รวมถึงโอกาสและอุปสรรคจากสภาพแวดล้อมภายนอก เพื่อนำไปใช้ในการกำหนดกลยุทธ์และแผนงานที่เหมาะสมสำหรับองค์กร SWOT Analysis เป็นเครื่องมือการวิเคราะห์ที่ได้รับความนิยมและถูกนำมาใช้อย่างแพร่หลายในการกำหนดกลยุทธ์ทางธุรกิจ แม้ว่าแนวคิดและโครงสร้างหลักของ SWOT จะถูกพัฒนาขึ้นมานานแล้ว แต่แหล่งที่มาของเครื่องมือนี้ก็ยังคงเป็นที่ถกเถียงกันอยู่ วันนี้ SIXTYGRAM จะพาคุณไปทำความเข้าใจหลักการ SWOT อย่างง่าย!
ประวัติของหลักการ SWOT
ที่มาของ SWOT Analysis นั้นมีรากฐานมาจากการศึกษาวิจัยของนักวิชาการชาวอเมริกัน ในช่วงปลายทศวรรษที่ 1960 โดยมีรายงานว่า SWOT Analysis ได้รับการคิดค้นและพัฒนาขึ้นที่ Stanford Research Institute (SRI International) ในช่วงปี 1960-1970 ภายใต้การวิจัยของ Albert Humphrey และคณะ ทีมงานได้ทำการศึกษาวิจัยเพื่อหาข้อบกพร่องของแนวทางการวางแผนกลยุทธ์ในขณะนั้น โดยพบว่าการวางแผนกลยุทธ์ที่ใช้กันอยู่ในขณะนั้นมักจะมุ่งเน้นไปที่การวิเคราะห์และคาดการณ์ปัจจัยภายนอกเป็นหลัก ขาดการพิจารณาปัจจัยภายในขององค์กรที่เป็นจุดแข็งและจุดอ่อน ดังนั้น Humphrey จึงได้พัฒนาเครื่องมือการวิเคราะห์สภาพแวดล้อม SWOT ซึ่งครอบคลุมทั้งปัจจัยภายในและภายนอกขององค์กร เพื่อให้องค์กรสามารถกำหนดกลยุทธ์ที่สอดคล้องกับสถานการณ์ได้อย่างเหมาะสม
ต่อมา SWOT Analysis ได้รับการยอมรับและแพร่หลายในวงการธุรกิจและการบริหารจัดการมากขึ้น จนกลายเป็นเครื่องมือการวิเคราะห์ที่ได้รับความนิยมและถูกนำมาใช้อย่างแพร่หลายในปัจจุบัน ดังนั้น จะเห็นได้ว่า แหล่งกำเนิดและประวัติความเป็นมาของ SWOT Analysis มีรากฐานมาจากการศึกษาวิจัยในช่วงทศวรรษที่ 1960 โดยนักวิชาการชาวอเมริกัน เพื่อตอบสนองต่อข้อจำกัดของแนวทางการวางแผนกลยุทธ์ที่ใช้กันในขณะนั้น ก่อนที่จะได้รับการยอมรับและแพร่หลายในวงการธุรกิจและการบริหารจัดการอย่างกว้างขวางในปัจจุบัน
SWOT มีอะไรบ้าง?
SWOT Analysis ประกอบด้วย 4 องค์ประกอบหลัก ได้แก่:
จุดแข็ง (Strengths)
- ปัจจัยภายในที่เป็นข้อได้เปรียบเชิงแข่งขัน
- ความสามารถ ทรัพยากร กระบวนการ หรือคุณลักษณะที่ช่วยเสริมสร้างความสำเร็จให้องค์กร
จุดอ่อน (Weaknesses)
- ปัจจัยภายในที่เป็นข้อด้อยหรือข้อจำกัดขององค์กร
- ความสามารถ ทรัพยากร กระบวนการ หรือคุณลักษณะที่เป็นอุปสรรคต่อความสำเร็จขององค์กร
โอกาส (Opportunities)
- ปัจจัยภายนอกที่เอื้ออำนวยประโยชน์ต่อการดำเนินงานและการเติบโตขององค์กร
- สภาพแวดล้อมหรือเหตุการณ์ที่องค์กรสามารถใช้ประโยชน์ได้
อุปสรรค (Threats)
- ปัจจัยภายนอกที่เป็นข้อจำกัดหรืออุปสรรคต่อการดำเนินงานและความสำเร็จขององค์กร
- สภาพแวดล้อมหรือเหตุการณ์ที่อาจส่งผลกระทบในทางลบต่อองค์กร
วิธีการดำเนินการทำ SWOT Analysis
การดำเนินการทำ SWOT Analysis เป็นกระบวนการที่ช่วยให้องค์กรสามารถวิเคราะห์สภาพแวดล้อมทั้งภายในและภายนอกได้อย่างครอบคลุม โดยมีขั้นตอนดังนี้:
ขั้นแรก คือ การรวบรวมข้อมูลและสารสนเทศที่เกี่ยวข้องกับองค์กร ทั้งข้อมูลภายในเกี่ยวกับสถานะ ศักยภาพ และทรัพยากรต่างๆ ของกิจการ รวมถึงข้อมูลภายนอกเกี่ยวกับสภาพตลาด คู่แข่ง และปัจจัยแวดล้อมอื่นๆ ที่ส่งผลกระทบต่อการดำเนินงานขององค์กร จากนั้น จะเข้าสู่ขั้นตอนการวิเคราะห์สภาพแวดล้อมภายในเพื่อระบุจุดแข็งและจุดอ่อนขององค์กร โดยมุ่งเน้นการวิเคราะห์ปัจจัยต่างๆ ที่อยู่ภายในควบคุมขององค์กร เช่น ความสามารถทางการบริหาร กระบวนการผลิต ทรัพยากรบุคคล เทคโนโลยี และการเงิน ต่อจากนั้น จะเป็นการวิเคราะห์สภาพแวดล้อมภายนอกเพื่อระบุโอกาสและอุปสรรคที่อาจส่งผลกระทบต่อการดำเนินงานขององค์กร โดยจะมุ่งเน้นการวิเคราะห์ปัจจัยต่างๆ ที่อยู่นอกเหนือการควบคุมขององค์กร เช่น สถานการณ์ทางเศรษฐกิจ สังคม การเมือง เทคโนโลยี และคู่แข่ง
เมื่อสามารถระบุจุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส และอุปสรรคได้ครบถ้วนแล้ว ขั้นตอนสุดท้ายคือ การนำผลการวิเคราะห์มาจัดทำเป็นตารางหรือแผนภาพ SWOT Analysis เพื่อให้เห็นภาพรวมที่ชัดเจน สามารถนำไปใช้ในการกำหนดกลยุทธ์และแผนงานที่เหมาะสมสำหรับองค์กรต่อไป
ข้อจำกัดของ SWOT ANALYSIS
แม้ว่า SWOT Analysis จะเป็นเครื่องมือการวิเคราะห์ที่ได้รับความนิยมและถูกนำมาใช้อย่างแพร่หลายในการกำหนดกลยุทธ์ทางธุรกิจ แต่ก็มีข้อจำกัดบางประการที่ควรพิจารณา ดังนั้น การใช้ SWOT Analysis จึงควรคำนึงถึงข้อจำกัดเหล่านี้ และนำมาพิจารณาร่วมกับข้อมูลและเครื่องมือวิเคราะห์อื่นๆ เพื่อให้ได้ภาพที่ครบถ้วนและแม่นยำมากขึ้น ก่อนที่จะนำไปใช้ในการกำหนดกลยุทธ์และแผนงานที่เหมาะสมสำหรับองค์กร
- ความคลาดเคลื่อนจากการประเมินและการวิเคราะห์ที่ไม่ถูกต้อง
- การระบุจุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส และอุปสรรคอาจมีอคติและความล้าหลังของข้อมูล
- ไม่สามารถแก้ไขปัญหาที่เกิดจากการกระทำในอดีตได้
- ไม่สามารถระบุความเชื่อมโยงและความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อกันได้
ตัวอย่างการวิเคราะห์หลักการ SWOT
จุดแข็ง (Strengths)
- มีทีมงานที่มีความเชี่ยวชาญและประสบการณ์สูง
- มีฐานลูกค้าที่ภักดีและมีความสัมพันธ์ที่ดี
- มีกระบวนการผลิตที่มีประสิทธิภาพและคุณภาพสูง
จุดอ่อน (Weaknesses)
- ขาดการลงทุนด้านเทคโนโลยีที่ทันสมัย
- มีต้นทุนการผลิตค่อนข้างสูง
- ขาดความหลากหลายของผลิตภัณฑ์
โอกาส (Opportunities)
- ตลาดมีความต้องการผลิตภัณฑ์ประเภทนี้เพิ่มขึ้น
- มีช่องทางการจัดจำหน่ายผ่านออนไลน์ที่เพิ่มขึ้น
- สามารถขยายฐานลูกค้าไปยังตลาดต่างประเทศได้
อุปสรรค (Threats)
- มีการแข่งขันในตลาดรุนแรงจากคู่แข่งรายใหญ่
- ต้นทุนวัตถุดิบและค่าแรงงานมีแนวโน้มสูงขึ้น
- นโยบายภาครัฐที่เข้มงวดในด้านสิ่งแวดล้อม
ประโยชน์ของการทำ SWOT Analysis
- ช่วยให้องค์กรเข้าใจสภาพแวดล้อมทั้งภายในและภายนอกขององค์กรได้อย่างชัดเจน
- ช่วยให้องค์กรสามารถกำหนดกลยุทธ์และแผนงานที่เหมาะสมได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- ช่วยให้องค์กรสามารถใช้ประโยชน์จากจุดแข็งและโอกาสได้อย่างเต็มศักยภาพ
- ช่วยให้องค์กรสามารถลดหรือขจัดจุดอ่อนและอุปสรรคได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- ช่วยให้องค์กรสามารถปรับตัวและตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงได้อย่างทันท่วงที
เมื่อไหร่ควรใช้ SWOT ANALYSIS
SWOT Analysis เป็นเครื่องมือการวิเคราะห์ที่มีความยืดหยุ่นและครอบคลุม สามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้ในหลากหลายสถานการณ์ โดยเฉพาะเมื่อองค์กรต้องการปรับปรุงหรือเปลี่ยนแปลงกลยุทธ์ในการดำเนินธุรกิจ ตัวอย่างเช่น เมื่อองค์กรต้องการกำหนดกลยุทธ์และแผนงานองค์กรในระยะยาว SWOT Analysis จะช่วยให้องค์กรเข้าใจสถานะและศักยภาพของตนเองอย่างครอบคลุม ทั้งจุดแข็ง จุดอ่อน โอกาส และอุปสรรค จากนั้นจึงนำมากำหนดกลยุทธ์ที่เหมาะสมและสอดคล้องกับสถานการณ์
หรือในกรณีที่องค์กรต้องการปรับปรุงหรือพัฒนาผลิตภัณฑ์และบริการ SWOT Analysis จะช่วยให้มองเห็นข้อดีและข้อด้อยของผลิตภัณฑ์ปัจจุบัน ตลอดจนโอกาสและข้อจำกัดทางการตลาด ซึ่งจะเป็นประโยชน์ในการออกแบบและพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ที่ตรงกับความต้องการของลูกค้า นอกจากนี้ SWOT Analysis ยังมีประโยชน์ในการประเมินศักยภาพและความสามารถขององค์กร เพื่อเตรียมความพร้อมรับมือกับการเปลี่ยนแปลงที่อาจเกิดขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการขยายธุรกิจไปยังตลาดใหม่ หรือการปรับตัวรับมือกับนโยบายหรือกฎระเบียบใหม่ๆ ที่มีผลกระทบต่อการดำเนินงาน
ด้วยความสามารถในการวิเคราะห์สภาพแวดล้อมที่รอบด้าน ทำให้ SWOT Analysis เป็นเครื่องมือที่มีประโยชน์กับทุกองค์กรที่ต้องการใช้ข้อมูลสารสนเทศในการกำหนดกลยุทธ์และแผนงานที่มีประสิทธิภาพ ทั้งในระดับกลยุทธ์องค์กร การพัฒนาผลิตภัณฑ์และบริการ หรือแม้แต่การเตรียมความพร้อมรับมือกับการเปลี่ยนแปลงทางธุรกิจ
